Centrum voor Trauma en Gezin

Parent-Child Interaction Therapie (PCIT) is een behandeling gericht op het verbeteren van de opvoedvaardigheden van ouders, de ouder-kind relatie en het verminderen van de gedragsproblemen bij het kind. Er zijn drie varianten: de reguliere variant, de HOME-variant en één met virtual reality. PCIT gaat uit van de sociale leertheorie. Een behandeling duurt gemiddeld 8 tot 15 sessies, afhankelijk van de ernst van je klachten.

Traumagerichte Cognitieve Gedragstherapie (TF-CBT) en Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) zijn succesvolle behandelingen voor als je posttraumatische stressklachten hebt na het meemaken van een ingrijpende gebeurtenis. Denk aan een gewelddadige aanslag, een verkeersongeval, verlies door een plotseling overlijden. Of na langdurige traumatische ervaringen zoals seksueel misbruik, fysieke mishandeling of pesten.

Jongeren die kindermishandeling hebben meegemaakt en daardoor (tijdelijk) uit huis zijn geplaatst, kunnen te maken hebben met posttraumatische stresssymptomen, gehechtheidsproblemen, gedragsproblemen en daarnaast een ingewikkeld systeem. Als een directe traumabehandeling met EMDR of TF-CBT niet kan vanwege vermijding, motivatieproblemen, regulatieproblemen of systeemproblemen dan kan IGT-K een oplossing bieden. IGT-K staat voor Integratieve Gehechtheidsbevorderende Traumabehandeling voor Kinderen; een nieuw behandelmodel na kindermishandeling waarbij gezinsaanpak en EMDR zijn geïntegreerd. En waarin de gezinstherapeut en de traumabehandelaar nauw samenwerken. In de behandeling worden nieuwe EMDR-technieken voor zelfregulatie toegepast. De behandeling duurt gemiddeld 9 maanden.

Bij kortdurende Intensieve Traumabehandeling (KIT) volgen jongeren en hun ouders gedurende een week een intensieve traumabehandeling met meer sessies per dag. 

Kortdurende, intensieve vormen van traumabehandeling zijn de afgelopen jaren veel in ontwikkeling geweest. Positieve effecten zijn bekend voor behandeling bij volwassenen. Ook in de kinder- en jeugdhulpverlening is deze behandelvorm in opkomst. Er worden hiervoor verschillende methodieken (bijv. EMDR, imaginaire exposure) gebruikt waarvan een hoge werkzaamheid is aangetoond. Er is echter nog weinig onderzoek beschikbaar over kortdurende, intensieve vormen van traumabehandeling bij kinderen en jongeren. Bovendien is er nog weinig bekend over het verloop van de behandeling zoals over de afname van PTSS klachten, effect op comorbide klachten, drop-out cijfers etc. Uit een pilotonderzoek blijkt dat een kortdurende intensieve traumabehandeling veelbelovende effecten laat zien bij getraumatiseerde jongeren en ook veilig gegeven kan worden. Het betrekken van ouders blijkt zeer belangrijk bij het slagen van de behandeling. Het huidige KIT-protocol bij Levvel wordt ontwikkeld vanuit ervaring met eerder onderzochte KIT-protocollen uit het jeugd en volwassen veld.

Professor dr. Ramon Lindauer is als hoogleraar Kinder- en Jeugdpsychiatrie bij de Faculteit der Geneeskunde van de Universiteit van Amsterdam (UMC-UvA) verbonden aan het centrum voor Trauma en Gezin. Hij is specialist op het gebied van diagnostiek en behandeling van trauma- en stressorgerelateerde en dissociatieve stoornissen bij kinderen en jongeren. Hij heeft verschillende onderzoeksprojecten op dit gebied en houdt zich ook bezig met diagnostiek, behandeling, consultaties en second opinions.

Op dit moment lopen de volgende onderzoeken binnen het expertisecentrum trauma, gehechtheid en gezin:

• validering van een traumascreeningslijst voor kinderen en jongeren
• validering van een klinisch interview voor PTSS bij kinderen en jongeren (CAPS-CA DSM-5)
• onderzoek naar de behandeleffecten van Traumagerichte Cognitieve Gedragstherapie (TF-CBT) en Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR)
• biologische ontregeling bij PTSS en behandeleffecten
• onderzoek naar de behandeleffecten van PCIT-VR
• onderzoek naar de behandeleffecten van IGT-K
• onderzoek naar de korte, middellange en lange termijn effecten van seksueel misbruik bij zeer jonge kinderen

2020

• Tsang, V., Verlinden, E., Duin, E.M. van, Twisk, J.W.R., Brilleslijper-Kater, S.N., Gigengack, M.R., Verhoeff, A.P., & Lindauer, R.J.L. (2020). The Amsterdam Sexual Abuse Case: What scars did it leave? Long-term course of psychological problems for children who have been sexually abused at a very young age, and their parents. Child Psychiatry & Human Development, accepted.
   
• Asdonk, van der S., Haan, de W.D., Berkel, van R., IJzendoorn, van M.H., Rippe, R.C.A., Schuengel, C., Kuiper, C., Lindauer, R.J.L., Overbeek, M. & Alink, L.R.A. (2020). Effectiveness of an attachment-based intervention for the assessment of parenting capacities in maltreating families: A randomized controlled trial. Infant Mental Health Journal.

• Meentken, M.G., Mheen, van der M., Beynum, van I.M., Aendekerk, E.W.C., Legerstee, J.S., Ende, van der J., Del Canho, R., Lindauer, R.J.L., Hillegers, M.H.J., Moll, H.A., Helbing, W.A. & Utens,E.M.W.J. (2020). EMDR for children with medically related subthreshold PTSD: short-term effects on PTSD, blood-injection-injury phobia, depression and sleep. European Journal of Psychotraumatology, 11:1.
   
• Gigengack, M.R., Hein, I.M., Meijel, van E.P.M., Lindeboom, R., Goudoever, J.B. & Lindauer, R.J.L. (2020). Accuracy of the Diagnostic Infant and Preschool Assessment (DIPA) in a Dutch sample. Comprehensive psychiatry, 152177. 
   
• Wijnhoven, L.A.M.W., Creemers, D.H.M., Vermulst, A.A., Lindauer, R.J.L., Otten, R., Engels, R.C.M.E. et al (2020). Effects of the video game ‘Mindlight’ on anxiety of children with an autism spectrum disorder: A randomized controlled trial. Journal of behavior therapy and experimental psychiatry, 68, 101548.
   
• Konijn, C., Liefferink, N., Kroneman, L., Lindauer, R.J.L., & Stams, G.-J. (2020). ‘Caring for children who have experienced trauma’ - an evaluation of a training for foster parents. European Journal of Psychotraumatology.

2019

• Ensink, J.B.M., Moor, de M.H.M., Hadi Zafarmand, M., Laat, de S., Uitterlinden, A., Vrijkotte, T.G.M., Middeldorp, C.M. & Lindauer, R.J.L. (2019). Maternal environmental risk factors and the development of internalizing and externalizing problems in childhood: The complex role of genetic factors. Am J Med Genet, 1-9. 
   
• Zantvoord, J.B., Ensink, J.B.M., Kelder, op den R., Wessel, A.M.A., Lok, A., & Lindauer, R.J.L. (2019). Pretreatment cortisol predicts trauma-focused psychotherapy response in youth with (partial) posttraumatic stress disorder. Psychoneuroendocrinology, 109, [104380]. 
   
• Haan, de A., Landolt, M.A., Fried, E.I., Kleinke, K., Alisic, E., Bryant, R., …. Lindauer, R.J.L. …. et al. (2019). Dysfunctional posttraumatic cognitions, posttraumatic stress and depression in children and adolescents exposed to trauma: a network analysis. The Journal of Child Psychology and Psychiatry, and allied disciplines.
   
• Meijel, van E.P.M., Gigengack, M.R., Verlinden, E., Steeg, van der A.F.W., Goslings, J.C., Bloemers, F.W., ... Lindauer, R.J.L. (2019). The Association Between Acute Pain and Posttraumatic Stress Symptoms in Children and Adolescents 3 Months After Accidental Injury. Journal of clinical psychology in medical settings, 26(1), 88-96.
   
• Meijel, van E.P.M., Gigengack, M.R., Verlinden, E., Steeg, van der A.F.W., Goslings, J.C., Bloemers, F.W., . . . Lindauer, R.J.L. (2019). Long-Term Posttraumatic Stress Following Accidental Injury in Children and Adolescents: Results of a 2–4-Year Follow-Up Study. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 1-11.
   
• Meijel, van E.P.M., Gigengack, M.R., Verlinden, E., Steeg, van der A.F.W., Goslings, J.C., Bloemers, F.W., Luitse, J.S.K., Boer, F., Grootenhuis, M.A., & Lindauer, R.J.L. (2019). Short and Long-Term Parental Posttraumatic Stress After a Child’s Accident: Prevalence and Associated Factors. Child Psychiatry and Human Development. 
   
• Konijn, C., Admiraal, S., Baart, J., Rooij, F. van, Stams, G.-J., Colonnesi, C., Lindauer, R.J.L., & Assink, M. (2019). Foster care placement instability: A meta-analytic review. Children and Youth Services Review, 96, 483-499.
   
• Gigengack, M.R., Hein, I.M., Lindeboom, R., & Lindauer, R.J.L. (2019). Increasing Resource Parents’ Sensitivity towards Child Posttraumatic Stress Symptoms: A Descriptive Study on a Trauma-Informed Resource Parent Training. Journal of Child & Adolescent Trauma, 12(1), 23-29.  
   
• Abrahamse, M.E., Niec, L.N., Solomon, D.T., Junger, M., & Lindauer, R.J.L. (2019). Transporting assessment techniques across countries: psychometric properties of the Dyadic Parent-Child Interaction Coding System in the Netherlands. Child and Family Behavior Therapy, 41(3), 141-158.
   
• Kooij, I.W. van der, Bipat, S., Nieuwendam, J., Lindauer, R.J.L., & Graafsma, T.L.G. (2019). The Prevalence of Sexual Abuse in Adolescence in Suriname. Journal of child sexual abuse, 28(4), 435-451. 
   
• Vrolijk-Bosschaart, T.F., Brilleslijper-Kater, S.N., Verlinden, E., Widdershoven, G.A.M., Teeuw, A.H., Voskes, Y., Duin, E.M. van, Verhoeff, A., Leeuw, M. de, Roskam, M., Benninga, M.A., & Lindauer, R.J.L. (2019). A descriptive mixed-methods analysis of sexual behavior and knowledge in very young children assessed for sexual abuse: The ASAC study. Frontiers in Psychology-Educational Psychology, 9.

Het centrum voor Trauma en Gezin werkt samen met onder andere vakgroepen en afdelingen van Amsterdam UMC, Universiteit van Amsterdam en Vrije Universiteit Amsterdam en andere kinder- en jeugdpsychiatrische instellingen in het land zoals Accare, Curium en Karakter. En op internationaal niveau werken we intensief samen met onderzoeksgroepen in Amerika, Duitsland, Noorwegen en Suriname.

Symposia, referaten, webinars

2020

• Onderwijs aan studenten geneeskunde, kinder- en jeugdpsychiaters in opleiding en hulpverleners. 
• Diverse cursussen, training en supervisie voor hulpverleners (oa traumasensitief hulpverlenerschap, TF-CBT, CAPS-CA).
• Bijeenkomst De Rading, februari en juni 2020: presentatie door Ramon Lindauer: Traumasensitief hulpverlenen, basiscursus en verdiepingscursus. 

2019

• Onderwijs aan studenten geneeskunde, kinder- en jeugdpsychiaters in opleiding en hulpverleners. 
• Klinische lessen voor collega’s, januari, juni 2019: door diverse experts van het centrum voor Trauma en Gezin.
• Diverse cursussen, training en supervisie voor hulpverleners (o.a. traumasensitief hulpverlenerschap, TF-CBT, CAPS-CA).
• Conferentie Pharos Welbevinden van vluchtelingenjeugd in Nederland en Europa, 2019: lezing/workshop door Irma Hein en Janna van der Zand: De rol van de jeugdgezondheidszorg bij de vroegsignalering van psychosociale problemen bij vluchtelingenkinderen.
• European Society Traumatic Stress Symptoms, 2019: presentatie door Irma Hein: Psychiatric screening and interventions for minor refugees in Europe: an overview.
• International Attachment Conference, Vancouver, 5 juli 2019: presentative door oa Ramon Lindauer ea: Effectiveness of an attachment-based intervention for the assessment of parenting capacities in maltreating families.