SexQ helpt om seks, gender en relaties bespreekbaar te maken
Voor jongeren zijn onderwerpen als puberteit, relaties, genderidentiteit en seksualiteit belangrijk. Toch worden deze thema’s in de jeugdhulp en jeugd-ggz vaak nog te weinig besproken. Terwijl juist jongeren met psychische klachten extra kwetsbaar zijn op dit gebied.
Daarom ontwikkelde Levvel, samen met Amsterdam UMC en het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek Seksualiteit (FWOS), twee gesprekstools: de SexQ en de SexQ Medicatie. Beide tools helpen behandelaren om deze thema’s op een open en veilige manier aan te snijden.
Waarom deze tools?
Uit eerder onderzoek van Levvel blijkt dat behandelaren het wél belangrijk vinden om over seksualiteit, relaties en gender te praten. Maar in de praktijk gebeurt dat nauwelijks:
- Slechts 1 op de 5 behandelaren bespreekt seksualiteit regelmatig met jongeren.
- Genderidentiteit komt bij nog geen 3% van de behandelaren regelmatig aan bod.
- Ook de seksuele bijwerkingen van medicatie worden zelden besproken – terwijl jongeren hier juist extra risico op lopen.
Dat kan en moet beter. Want alle jongeren hebben recht op een gezonde seksuele ontwikkeling ongeacht hun achtergrond, klachten of behandeldoelen.
Wat vonden jongeren en professionals?
In het SexQ-project zijn meer dan 50 mensen geïnterviewd:
- 21 jongeren
- 20 behandelaren
- 11 experts (o.a. van Centrum Seksueel Geweld, Qpido, Pink Marrakech en Holybe)
Jongeren gaven aan dat ze het gesprek over deze thema’s belangrijk vinden. Maar ze willen zélf kunnen aangeven of en wanneer ze hierover willen praten. Ze vinden het fijn als de behandelaar het onderwerp introduceert, met respect voor hun grenzen en privacy.
Behandelaren gaven aan dat ze wel willen, maar vaak niet goed weten hoe. Ze vroegen om praktische ondersteuning en concrete handvatten. Daaruit zijn de SexQ en SexQ M ontstaan.
Wat is de SexQ en de SexQ Medicatie?
De SexQ is een papieren gesprekstool voor jongeren van 14 tot 25 jaar, met een geschat IQ boven de 85. De tool helpt behandelaren om onderwerpen als relaties, gender en seksualiteit bespreekbaar te maken. De thema’s zijn bedacht en uitgewerkt samen met jongeren. Denk aan:
- Lichaamsbeeld
- Puberteit
- Verliefdheid & relaties
- Seksuele oriëntatie
- Genderidentiteit
- Media
- Wensen en grenzen
- Negatieve ervaringen
Het doel is niet een ‘volledig gesprek’, maar een ingang tot een open dialoog. Ruimte voor verschil, voor cultuur, religie en traumaverwerking.
De SexQ M is er speciaal voor gesprekken over medicatie. Jongeren die psychofarmaca gebruiken, zoals antidepressiva, antipsychotica of stimulantia – kunnen seksuele bijwerkingen ervaren. Toch wordt dat in de praktijk zelden besproken. De SexQ M biedt behandelaren een praktisch hulpmiddel om dit bespreekbaar te maken bij de start van een medicatie of bij een controle.
Voor wie zijn de tools?
De SexQ en SexQ M zijn bedoeld voor behandelaren die werken met jongeren tussen de 14 en 25 jaar. Ze zijn ontwikkeld met oog voor diversiteit, in achtergrond, taal, cultuur en geloof, en bieden ruimte voor een persoonlijke benadering.
Als ouder of verwijzer kun je erop vertrouwen dat deze tools bijdragen aan een meer open, respectvolle en volledige hulpverlening.
Meer weten of direct aan de slag?
SexQ:
Download hier de Nederlandse en Engelse versie van SexQ
SexQ M:
Download hier de Nederlandse en Engelse versie van SexQ M
Niks missen over SexQ?
Schrijf je dan in voor de SexQ nieuwsbrief:
Ik wil de SexQ nieuwsbrief ontvangen
Of volg de SexQ groep op Linkedin:
Meer informatie
Wil je meer lezen over dit onderwerp? Lees dan deze artikelen:
Bungener SL, Post L, Berends I, Steensma TD, de Vries ALC, Popma A. Talking About Sexuality With Youth: A Taboo in Psychiatry? J Sex Med. 2022 Mar;19(3):421-429
Sonneveld LP, Bungener SL. Op weg naar passende zorg voor lhbt+-jongeren met psychische klachten (Towards LGBT+ inclusive youth mental healthcare). Tijdschr Psychiatr. 2022;64(3):152-159. Dutch. PMID: 35420144.
