Expertisecentrum Dwang, Angst en Tics

Professor dr. Lisbeth Utens is als bijzonder hoogleraar bij de Faculteit Maatschappij en Gedragswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam, verbonden aan het expertisecentrum DAT. Zij is een internationaal expert op het gebied van angststoornissen en cognitieve gedragstherapie bij kinderen en jongeren. Zij houdt zich bezig met behandeling, diagnostiek, second opinions en consultaties. Daarnaast doet zij onderzoek en heeft zij supervisie over promotieonderzoek met name op het gebied van angst, dwang- en ticstoornissen, selectief mutisme en misofonie.

Op dit moment lopen de volgende onderzoeken binnen het expertisecentrum DAT:

• Tackle your Tics 
  Onderzoek naar de effectiviteit van een korte intensieve groepsbehandeling voor kinderen met tics. Promovendus: Annet Heijerman.
• Vernieuwing van behandeling en diagnostiek selectief mutisme
  Onderzoek naar de effectiviteit van innovatief gedragstherapeutisch protocol en validering van een nieuwe selectief mutisme vragenlijst. Promovendus: Chaya Rodrigues Pereira.
   

• TIC Genetics
  Internationaal onderzoek naar de genen die tics veroorzaken. In samenwerking met diverse centra, met name Accare.

• Validering misofonie vragenlijst Onderzoek naar de validering en normering van twee screeningsvragenlijsten voor misofonie. In samenwerking met het Amsterdam UMC, locatie AMC.

• Intensieve behandelweek dwang
  Onderzoek naar de behandeluitkomsten van de intensieve behandelweek voor kinderen en jongeren met dwang.

(Vet: auteurs verbonden aan het expertisecentrum DAT)

2020

• Creswell C, Nauta MH, Hudson JL, March S, Reardon T, Arendt K, Bodden D, Cobham VE, Donovan C, Halldorsson B, In-Albon T, Ishikawa SI, Johnsen DB, Jolstedt M, de Jong R, Kreuze L, Mobach L, Rapee RM, Spence SH, Thastum M, Utens E, Vigerland S, Wergeland GJ, Essau CA, Albano AM, Chu B, Khanna M, Silverman WK, Kendall PC. Research Review: Recommendations for reporting on treatment trials for child and adolescent anxiety disorders - an international consensus statement. J Child Psychol Psychiatry. 2020 Jul 19. Online ahead of print.

• Heijerman-Holtgrefe AP, Verdellen CWJ, van de Griendt JMTM, Beljaars LPL, Kan KJ, Cath D, Hoekstra PJ, Huyser C, Utens EMWJ. Tackle your Tics: pilot findings of a brief, intensive group-based exposure therapy program for children with tic disorders. Eur Child Adolesc Psychiatry. 2020 May 20. Online ahead of print. PMID: 32436035.

• Pereira, C. R., Ensink, J. B., Güldner, M. G., Kan, K. J., de Jonge, M. V., Lindauer, R. J., & Utens, E. M. (2020). Effectiveness of a behavioral treatment protocol for selective mutism in children: Design of a randomized controlled trial. Contemporary Clinical Trials Communications, 100644.

• Enigma OCD Working group, waaronder Huyser, C. (2020). Brain structural covariance networks in obsessive-compulsive disorder: a graph analysis from the ENIGMA Consortium. Brain.

• Enigma OCD Working group, waaronder Huyser, C. (2020). An Overview of the First 5 Years of the ENIGMA Obsessive-Compulsive Disorder Working Group: The Power of Worldwide Collaboration. Human Brain Mapping.

2019

• Pereira C.R, M-Ensink JB, de-Jonge MV, Wippo E, L-Lindauer RJ, Utens E. (2019). Letter to the editor: Speech problems and speech delay: possible underdiagnosis of selective mutism.Turk J Pediatr. 61(5):817-819. PMID: 32105021 Free article. No abstract available.

• Enigma OCD Working group, waaronder Huyser, C. (2019). An Empirical Comparison of Meta- And Mega-Analysis With Data From the ENIGMA Obsessive-Compulsive Disorder Working Group. Frontiers in neuroinformatics. 

• Enigma OCD Working group, waaronder Huyser, C. (2019). Mapping Cortical and Subcortical Asymmetry in Obsessive-Compulsive Disorder: Findings From the ENIGMA Consortium. Biological Psychology. 

• Babiano-Espinosa, L., Wolters, L., de Haan, E. (2019). Interpretation and attentional bias training. Innovations in CBT for childhood anxiety, OCD, and PTSD: Improving access and outcomes.

• de Lijster, J., van den Dries, M., van der Ende, J., Utens, E., Jaddoe, V., Dieleman, G., Hilligers, M., Tiemeier, H., & Legerstee, J. (2019). Developmental Trajectories of Anxiety and Depression Symptoms from Early to Middle Childhood: a Population-Based Cohort Study in the Netherlands. Journal of Abnormal Child Psychology. 

• Geuke, G., Maric, M., Miocevic, M., Wolters, L., & de Haan, E. (2019). Testing Mediators of Youth Intervention Outcomes Using Single-Case Experimental Designs. New Directions for Child and Adolescent Development. 

• Babiano-Espinosa, L., Wolters, L.,Weidle, B., Op de Beek, V., Pedersen, S., Compton, S., & Skokauskas, N. (2019). Acceptability, Feasibility, and Efficacy of Internet Cognitive Behavioral Therapy (iCBT) for Pediatric Obsessive-Compulsive Disorder: A Systematic Review. Systematic Reviews. 

• de Lijster, J., Dieleman, G., Utens, E., van der Ende, J., Alexander, T., Boon, A., Hilligers, M., & Legerstee, J. (2019). Online Attention Bias Modification in Combination With Cognitive-Behavioural Therapy for Children and Adolescents With Anxiety Disorders: A Randomised Controlled Trial. Behaviour Change. 

• Enigma OCD Working group, waaronder Huyser, C. (2019). The Premonitory Urge for Tics Scale in a Large Sample of Children and Adolescents: Psychometric Properties in a Developmental Context. An EMTICS Study. European Child and Adolescence Psychiatry. 

• Enigma OCD Working group, waaronder Huyser, C. (2019) Genomic Relationships, novel Loci, and pleiotropic mechanisms across eight pasychatiric disorders. Cell. 

• ‘Praten op school, een kwestie van doen’
  Voor de behandeling van selectief mutisme is de behandelmethode ‘Praten op school, een kwestie van doen’ ontwikkeld. Het is een individuele ambulante behandeling voor kinderen van 2,5 – 18 jaar met selectief mutisme. Het behandelprotocol en de selectief mutisme vragenlijst worden wetenschappelijk onderzocht. Dit onderzoek loopt tot zomer 2021. Promovendus: Chaya Rodrigues Pereira. Promotoren: Prof.dr. Lisbeth Utens, Prof. dr. Ramón Lindauer.
   
• Tackle your Tics
  Ontwikkeling van een korte intensieve groepsbehandeling voor kinderen en jongeren met tics. Op dit moment wordt deze nieuwe behandeling onderzocht of effectiviteit. Er wordt nauw samengewerkt met de patiëntenorganisatie Stichting Gilles de la Tourette, ervaringsdeskundigen, Accare, Parnassia, Yulius. Promovendus: Annet Heijerman. Promotoren: Prof. dr. Lisbeth Utens en prof. dr. Pieter Hoekstra (Accare).
   
• Intensieve behandelweek dwang
  Ontwikkeling van een korte intensieve poliklinische groepsbehandeling voor kinderen en jongeren met dwangklachten. In 5 achtereenvolgende werkdagen volgen de kinderen en jongeren een intensief programma met exposure behandelingen. In samenwerking met de Universiteit van Zurich wordt de behandeling in Nederland en Zwitserland onderzocht.

Het expertisecentrum DAT werkt samen met:

• ADF stichting 
• Stichting Gilles de la Tourette
• Misofonie Vereniging Nederland
• Afdeling psychiatrie van het Amsterdam UMC
• UvA
• OCD net
• Nederlands Kenniscentrum Angst en Depressie (NEDkad) 
• Universiteit Zurich  (prof. dr.S. Walitza)
• Vereniging Cognitieve Gedragstherapie

Symposia, referaten, webinars

2020

• Jubileum  congres Kinder en Jeugpsychiatrie Erasmus, 13 maart 2020 (geannuleerd wegens Corona): keynote presentatie door Lisbeth Utens: CGT interventies tegen angst stoornissen bij jongeren.
• Training voor therapeuten, 17 maart 2020: webinar door Annet Heijerman (ism J. vd Griendt): Therapeutentraining Tackle your Tics.
• Voorjaarscongres NVvP, 18 juni 2020: presentatie door Chaim Huijser: OCD net symposium; Puzzelstukjes op weg naar precisie psychiatrie.
• Voorjaarscongres NVvP, 18 juni 2020: presentatie door Lidewij Wolters: Een intensieve week: een korte, intensieve behandeling voor kinderen en jongeren met een dwangstoornis.

2019

• TOPGGz Amersfoort, 14 februari 2019: presentatie door Lisbeth Utens en Chaim Huyser: Topklinisch handelen binnen het DAT.
• Nascholing huisartsen Bussum, 19 maart 2019: workshop door Chaim Huijser: Atelier emotionele stoornissen jeugdigen.
• Nascholing huisartsen Bussum, 19 maart 2019: workshop door Chaim Huijser: Jeugd-ggz geen kinderspel.
• Landelijke contactdag Stichting GTS, 16 april 2019: presentatie door Annet Heijerman: Tackle your Tics
• ESSTS Hannover, 17 mei 2019: posterpresentatie (ism Leonie Beljaars), presentatie (plenair) en workshop door Annet Heijerman: Tackle your Tics.
• Presentatie Handboek Tourette, Utrecht, 5 juni 2019: presentatie door Chaim Huyser: Tics en Tourette, wat gebeurt er in het brein.
• WCBCT Berlijn, 19 juli 2019: (poster)presentatie door Annet Heijerman: Tackle your Tics.
• Terugkomdag deelnemers Tackle your Tics, Utrecht, 8 september 2019: presentatie door Annet Heijerman: Tackle your Tics.
• Tourettes Action Research Network-meeting London, UK, 13 september 2019: presentatie door Annet Heijerman (ism C. Verde): Tackle your Tics.
• Jaarcongres Kenniscentrum KJP, 1 oktober 2019:  lezing, presentatie en posterpresentatie door Annet Heijerman en Marjolein Bus: Tackle your Tics.
• WASAD congres, 19 oktober 2019 (Wurzburg): invited lecture door Lisbeth Utens: CGT interventions against anxiety.
• VGCT najaarscongres, 27 t/m 29 november 2019: presentatie door Marjolein Bus en Renske van Horen: Intensieve week voor kinderen en jongeren met een dwangstoornis.
• Medilex, Studiedag MBO docenten, 4 december 2019: presentatie door Lisbeth Utens: Angststoornissen bij kinderen en jongeren.