Verplichte zorg: als je een zorgmachtiging krijgt
Soms is er door je psychiatrische ziekte sprake van gevaar voor jezelf of voor je omgeving. In deze situatie kan het zijn dat je zorg krijgt, terwijl je dit zelf niet wilt. Dit heet verplichte zorg. Je moet bijvoorbeeld medicatie gebruiken, meedoen aan een behandeling of je wordt op een bepaalde manier in je vrijheden beperkt. Verplichte zorg wordt alleen ingezet als het écht niet anders kan. Deze zorg is geregeld in de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz).
Er zijn 2 manieren waarop je verplichte zorg kunt krijgen:
- de crisismaatregel
- de zorgmachtiging
Deze folder is voor personen die een zorgmachtiging opgelegd krijgen.
Wat is een zorgmachtiging?
Als er geen acute crisis is, maar wel voldoende aanleiding om je te verplichten je te laten behandelen, gaat dit via een zorgmachtiging. In deze machtiging bepaalt de rechter welke zorg er zonder jouw toestemming aan jou wordt gegeven.
Voor een zorgmachtiging is een zorgplan nodig. Dit is een behandelplan gericht op de verplichte zorg. Hierin wordt door de zorgverantwoordelijke uitgebreid beschreven wat het doel van de behandeling is en op welke manier er al wordt behandeld.
Waarom wordt er een zorgmachtiging voor je voorbereid?
Verplichte zorg kan alleen maar in de volgende situatie worden opgelegd:
- als je gevaar veroorzaakt voor jezelf of anderen (de wet noemt dit ernstig nadeel);
- als je gedrag wordt veroorzaakt door een psychiatrische stoornis;
- als je geen toestemming geeft voor de zorg.
Hoe verloopt het proces van de zorgmachtiging?
Het aanvragen van een zorgmachtiging kan een paar weken duren. Gedurende deze periode worden jij en je naasten op de hoogte gehouden door je eigen behandelaar, de geneesheer-directeur van Levvel en de officier van justitie. In deze periode krijg je bezoek van een onafhankelijke psychiater die een medische verklaring opstelt. Tijdens het proces van een zorgmachtiging kun je ondersteuning krijgen van een patiëntvertrouwenspersoon (PVP). Ook wordt er een advocaat aan jou toegewezen. Na een zitting neemt de rechter namelijk een besluit. De rechter geeft ook aan hoelang de zorgmachtiging duurt.
Wat is een plan van aanpak?
Als de situatie dat toelaat mag je, samen met familie of anderen, een eigen plan van aanpak schrijven. In dat plan staat wat we kunnen doen om de verplichte zorg te voorkomen. Je krijgt hiervoor maximaal twee weken de tijd en je levert het in bij de geneesheer-directeur. Die kijkt of het plan aan de voorwaarden voldoet. Als het plan van aanpak goedgekeurd is, wordt de procedure voor de zorgmachtiging gestopt.
Hoe ziet de verplichte zorg eruit?
Verplichte zorg kan op meerdere plekken plaatsvinden: bijvoorbeeld in een psychiatrisch ziekenhuis, verslavingskliniek of op de polikliniek. Het kan betekenen dat je verplicht medicatie moet innemen, begeleidingsafspraken moet nakomen of wordt opgenomen. In sommige gevallen wordt verplichte zorg thuis verleend. Dit doen we alleen als dit veilig is voor jou, je naasten en de hulpverleners.
De behandelaar bespreekt met jou en je naasten wat de inhoud is van de zorgmachtiging. Daarin staat welke zorg van de rechter geaccepteerd moet worden. De behandelaar overlegt regelmatig met je of je nog de juiste zorg krijgt. Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met jouw wensen (welke staan beschreven in een zorgkaart) en er wordt alleen verplichte zorg verleend als dat echt nodig is.
Wie is de PVP?
De patiëntvertrouwenspersoon (PVP) kan jou helpen met bijvoorbeeld het opstellen van een eigen Plan van Aanpak of het beschrijven van je voorkeuren in een zorgkaart. Als je wilt praten met iemand die niet bij de behandeling betrokken is, kan dat met de PVP. Als je een klacht hebt over de manier waarop je behandeld wordt, dan kan de patiëntvertrouwenspersoon je ook ondersteunen in hoe je zo’n klacht kunt bespreken. De contactgegevens van de PVP en onze klachtenregeling vind je op de website van Levvel of kun je opvragen bij je behandelaar.
Heb je een klacht over de verplichte zorg?
Als je het niet eens bent met de beslissing van de behandelaar, dan kun je ook een klacht indienen. De PVP kan je daarbij helpen. Je kunt je klacht per brief sturen naar:
Klachtencommissie GGZ Amsterdam en omstreken
Postbus 74077
1070 BB Amsterdam
Download klachtenregeling voor verplichte zorg
Je kan de klachtenregeling ook opvragen via bureauGD@levvel.nl
Meer weten?
Voor vragen kun je terecht bij je behandelaar en op www.levvel.nl. De overheid heeft ook een website waar je alles kunt vinden over verplichte zorg: www.dwangindezorg.nl.
