Altijd het contact weer opzoeken

De impact

Als ik denk aan de impact van Corona, denk ik meteen aan mijn telefoon die de eerste maandag van die thuiswerkweek roodgloeiend stond. De afgelopen drie jaar ben als ik als projectleider digitale zorg bezig geweest met online behandelen en beeldbellen. Ik was bezig dat aan te jagen, collega’s daartoe te inspireren en te ondersteunen. Het kwam maar niet van de grond, niet bij ons en ook niet bij andere organisaties in het land. Maar toen dus die roodgloeiende telefoon: kunnen we alsjeblieft beeldbellen en hoe moeten we dat doen?! Er was opeens de noodzaak. En die hielp om de drempel te nemen die technologie opwerpt. De drempel van technologie die je niet goed begrijpt, die je niet beheerst of die niet goed werkt.

Wat doe je anders?

Mijn eigen ervaring was altijd dat beeldbellen niet altijd ideaal werkt. Taakgerichte vergaderingen waar je vooral bespreekpunten afvinkt, lukt goed, maar ook het relationele stuk tussen collega’s onderling is belangrijk. Dat vergeten we vaak bij beeldbellen. Het leuke is dat het onlangs met een klein clubje mensen wél lukte. We konden met elkaar lachen, af en toe een grapje maken, via de chat inhaken op iets wat iemand daarvoor had gezegd. Het lukte om een goede discussie te voeren. Ik denk dat dat komt, omdat we ons er nu extra van bewust zijn dat we door beeldbellen van die gewone dingen missen, zoals even een grapje. Omdat er nu echt even geen face-to-face contact mogelijk is, gaan we daarnaar op zoek. Voorheen had je wel online vergaderingen, maar daarnaast altijd ook face-to-face ontmoetingen waar je kon inhalen wat je online miste.

Boven de zes of zeven mensen zet ik de microfoon altijd op mute. Dan wil ik wat zeggen en denk ik: vind ik het nodig om er wat van te zeggen? Omdat je die microfoon van mute moet halen, wordt iets zeggen veel meer een bewuste handeling. Het helpt mij om niet altijd overal op te reageren.

Continuïteit van zorg

Ik ben die eerste weken vooral ondersteunend geweest aan mijn collega’s bij de Bascule om de zorg te kunnen laten doorlopen. Beeldbellen was er wel, maar nog niet beschikbaar voor iedereen. Binnen een paar dagen na de Coronamaatregelen hadden we het voor elkaar dat iedereen technisch toegang had tot beeldbellen via ‘jouw omgeving’ – het online platform van de Bascule voor jongeren en gezinnen. Daarna ben ik allerlei collega’s die vastliepen in het gebruik, gaan helpen.

De winst van samen optrekken

Voor de Coronacrisis gebeurde bij voorheen Spirit weinig met e-health en digitale begeleiding. Ik heb collega’s van voorheen Spirit laten zien welke modules er bij voorheen de Bascule zijn. Ze vonden dat die erg op de GGZ gericht waren. Ze zijn ook voor de GGZ ontwikkeld. Voor de jeugdhulp is iets anders nodig. De zienswijze vanuit de jeugdhulp is dat we ons niet alleen moeten richten op wat iemand mankeert, maar vooral ook op kracht en op hoe iemand zich verder wil ontwikkelen. Deze visie vind ik heel mooi. In de GGZ is die al wel een beetje merkbaar, maar dit kan nu een nieuwe impuls krijgen.

De Coronacrisis maakt dat we in de digitalisering de visie op begeleiden en behandelen van Spirit en de Bascule (nu Levvel) meer kunnen integreren. Met elkaar doen we op dit moment heel veel ervaring op. De eerste stap was hoe we de behandelingen en trainingen die we hebben, online door kunnen laten gaan. Je ziet dat dit nu nog een 1-op-1 vertaling is: wat we offline deden, doen we nu online. De volgende stap is dat we met elkaar én met jongeren en gezinnen gaan kijken naar nieuwe opties. Omdat digitale training en behandeling asynchroon en op afstand kunnen plaatsvinden, kan je er op creatieve manieren mee omgaan en helemaal afstemmen op de voorkeuren van jongeren en gezinnen zelf. In de toekomst zou je online en offline ook heel goed kunnen combineren.

Online begeleiden en behandelen gaan in mijn ogen vooral over de juiste ondersteuning bieden op het juiste moment, waardoor jongeren en gezinnen veel gemakkelijker de in therapie geleerde vaardigheden kunnen toepassen en zelf ook veel beter een crisis kunnen voorkomen. Bij 020 heb ik bijvoorbeeld gemerkt hoe belangrijk het is dat jongeren ons konden bereiken wanneer zij dat wilden, op een moment dat het echt nodig was. Dan konden we met de jongeren in gesprek: wat maak je mee op dit moment? Wat heb je in je behandeling geleerd zodat je hier nu mee om kan gaan? Dat werkt tien keer beter dan eens in de twee weken op gesprek naar kantoor komen. Dan is zo’n jongere het meeste alweer vergeten.

En hoe gaat het met jou?

Heel goed. Ik ben een paar weken geleden vader geworden en ik kan de hele dag in de buurt van die kleine zijn. Ik woon op anderhalf uur reizen van mijn werk en dat hoeft nu niet, dus ik heb opeens veel extra tijd. Dat is een cadeautje.

Vakmanschap in tijden van Corona

Deze tijd vraagt om datgene wat ik als hulpverlener altijd al heb gedaan: in heel onverwachte situaties het beste maken van de situatie zoals die is. We weten nooit hoe situaties lopen, ze kunnen soms anders zijn dan dat je ooit hebt meegemaakt. Dan gaat het erom de rust te bewaren, overzicht te krijgen en altijd het contact weer op te zoeken. Dat is wat ik nu ook doe.

*020 is een open en gastvrije afdeling van Levvel voor jongeren (12 tot 23 jaar) die een behandeling volgen bij Levvel of een andere jeugd GGZ-instelling. Zij kunnen lid worden van 020 en bij dreigende crisis of ontregeling bellen, mailen of WhatsAppen. Als er meer nodig is, kunnen zij voor een paar uur naar 020 toe komen, maar het is ook mogelijk om er te blijven slapen. Maximale verblijfsduur is 24 uur per keer.

Dit is het derde van een reeks verhalen over Corona bij Levvel. Verhalen om de moed erin te houden, ter herkenning, om van te leren, ter inspiratie, om het gevoel van samen te versterken – en ook om een beetje vinger aan de pols te houden van hoe het gaat.

Auteur: Karin Schaafsma (projectleider, schrijver en onderzoeker bij Levvel)

Meer over Vakmanschap